Wstrzymanie wykonania kary

Wstrzymanie wykonania kary jest możliwe w przypadku osób skazanych karą pozbawienia wolności, w tym zastępczą karą pozbawienia wolności lub karą zawieszoną, której wykonanie zarządzono. Ponadto, o wstrzymanie wykonania kary może wnioskować skazana, która jest ciężarna, skazani, którzy samotnie sprawują opiekę nad dzieckiem lub skazani, których stan zdrowia nie pozwala na odbycie kary w zakładzie karnym.

​Jak potwierdzają prawnicy, istnieją również wyjątkowe okoliczności, w przypadku których sąd wręcz musi orzec wstrzymanie wykonania kary. Do takich sytuacji dochodzi, kiedy skazany cierpi na chorobę psychiczną, może zagrażać nie tylko sobie, ale stanowi również niebezpieczeństwo dla innych osadzonych czy kiedy pobyt w zakładzie karnym zagraża jego życiu.

Co istotne, każde wstrzymanie wykonania kary ma charakter obligatoryjny, Oznacza to, że może zostać cofnięte, na przykład w sytuacji, kiedy czynniki, które uniemożliwiają pobyt w zakładzie karnym, ustają.

Warto dodać, że przesłanką do wstrzymania wykonania kary może być również przeludnienie w zakładach karnych lub aresztach śledczych.

Sąd przychyla się do wniosku o wstrzymanie wykonania kary z reguły wtedy, kiedy natychmiastowe osadzenie skazanego w zakładzie karnym wiązałoby się z ciężkimi skutkami dla samego skazanego lub dla członków jego rodziny. Do takich sytuacji dochodzi najczęściej wtedy, kiedy skazany jest w trakcie kuracji leczniczej, czeka na egzaminy naukowe, realizuje ważne dla siebie i rodziny sprawy majątkowe czy też doznał wydarzeń losowych, w przypadku których konieczna jest natychmiastowa eliminacja ich skutków. Do wstrzymania wykonania kary może dojść również wtedy, kiedy członek jego najbliższej rodziny choruje, a tylko skazany może pełnić nad nim opiekę czy pobyt skazanego w zakładzie karnym pozbawiłby członków jego rodziny środków do życia.

​Co ciekawe, wstrzymanie wykonania kary pozbawienia wolności może być udzielane nawet kilka razy, natomiast łączny czas odroczenia odbycia kary nie może być dłuższy, niż rok.

Wniosek o wstrzymanie wykonania kary pozbawienia wolności na prawo złożyć każdy skazany, który jeszcze przebywa na wolności, natomiast nie oznacza to, że zostanie on rozpatrzony pozytywnie. Sądy najczęściej odrzucają je, kiedy podany powód odroczenia wykonania kary pozostaje niewystarczający. Taką przesłanką może być niemożność spłacania zobowiązań kredytowych wskutek pobytu w zakładzie karnym, niemożność podejmowania pracy zarobkowej, kiedy inni członkowie rodziny mają się z czego utrzymać, niemożność prowadzenia gospodarstwa rolnego czy też konieczność opieki nad chorym członkiem rodziny, kiedy ten może liczyć na pomoc innych. W takich sytuacjach sędzia najczęściej nie wyraża zgody na wstrzymanie wykonania kary pozbawienia wolności, a skazany trafia do zakładu karnego.

Adwokat pomoże wszystkim skazanym poprawnie wypełnić wniosek o wstrzymanie wykonania kary pozbawienia wolności oraz złoży go w odpowiednim sądzie. Najczęściej taki dokument jest składany w sądzie, który wydał wyrok skazujący.

​Oprócz danych osobowych czy danych dotyczących oznaczenia sądu, skazany powinien wskazać czas, na jaki chce ubiegać się o odroczenie wykonania kary. Priorytetem zawsze pozostaje jednak argumentacja, ponieważ to właśnie ona najczęściej decyduje o decyzji sędziego. Jeśli motywy mogą być potwierdzone stosowną dokumentacją, również taką należy dołączyć do wniosku.

Przepisy prawa przewidują sytuacje, w których po wydaniu prawomocnego wyroku skazany na karę pozbawienia wolności może ubiegać się o odroczenie wykonania kary lub udzielenie przerwy w jej odbywaniu. Również osoby skazane na karę grzywny mogą wnioskować o odroczenie i rozłożenie grzywny na raty. 

Czym jest wstrzymanie wykonania kary?

Odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności możliwe jest w kilku przypadkach. Jednym z nich jest choroba psychiczna lub inna ciężka choroba uniemożliwiająca odbycie kary – wówczas jej wykonanie zostaje odroczone do czasu ustania przyczyny. Kolejną przesłanką wstrzymania wykonania kary jest samotne sprawowanie opieki nad dzieckiem lub w przypadku skazanych kobiet – ciąża. Wobec takich osób Sąd może wstrzymać wykonanie kary na okres do 3 lat od urodzenia się dziecka.

Przepisy przewidują również bardziej ogólną regulację, zgodnie z którą Sąd może odroczyć wykonanie kary, gdy jej natychmiastowe wykonanie pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki. Wówczas kara może ulec odroczeniu na oznaczony okres nie dłuższy niż jeden rok. 

Ponadto, możliwe jest odroczenie wykonania kary w sytuacji, gdy liczba osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych w skali kraju przekracza pojemność tych zakładów.

Po rozpoczęciu wykonywania kary skazany może ubiegać się o przerwę w jej odbywaniu w przypadku choroby, a także z uwagi na ważne względy rodzinne lub osobiste.

W przypadku skazanych na karę grzywny możliwe jest odroczenie jej spłaty na raty w okresie roku, jeżeli jednorazowa zapłata pociągnęłaby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki.

Podstawa prawna wstrzymania wykonania kary

Przepisy dotyczące wstrzymania wykonania kary znajdują się w Kodeksie karnym wykonawczym, w tym w szczególności:

• art. 150 KKW dotyczy odroczenia wykonania kary z powodu choroby,
• art. 151 § 1 KKW zawiera regulację ogólną, na podstawie której Sąd może odroczyć wykonania kary z uwagi na zbyt ciężkie skutki jej wykonania dla skazanego,
• art. 151 § 2 KKW reguluje sytuacje odroczenia wykonania kary z uwagi na przeludnienie zakładów karnych,
• art. 49 KKW mówi o odroczeniu spłaty grzywny na raty.

Kto składa wniosek o wstrzymanie wykonania kary?

Wniosek o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności może złożyć skazany, w tym za pośrednictwem swojego pełnomocnika, który pomoże sporządzić pismo i zawrzeć w nim stosowną argumentację. Wniosek o udzielenie przerwy w odbywaniu kary poza samym osadzonym może złożyć także dyrektor zakładu karnego, w którym skazany przebywa.