O własności intelektualnej jasno mówią przepisy polskiego prawa dotyczące praw autorskich oraz własności przemysłowej. Chociaż jest to obszerna dziedzina, to w naszym kraju została uregulowana prawnie dosyć późno. Warto jednak poznać podstawy dotyczące własności intelektualnej oraz jej ochrony. Przecież na pewno każdy z nas coś stworzył oraz korzystał z czyjejś własności intelektualnej. Brak wiedzy w zakresie stosownych przepisów prawa w tym zakresie może zaś wiązać się z naprawdę przykrymi konsekwencjami. Zachęcamy do lektury.
Co to jest własność intelektualna?
Pojęcie własności intelektualnej dotyczy działalności umysłowej człowieka, głównie tej artystycznej, ale również naukowej czy przemysłowej. Dzięki uregulowaniom prawnym, twórcy własności intelektualnej mogą czerpać korzyści majątkowe czy osobiste, zaś bezpodstawne wykorzystywanie tego rodzaju dobra podlega karze.
Istnieją różne rodzaje własności intelektualnej. Do najpopularniejszej dziedziny zaliczają się utwory, których dotyczy zresztą największa ilość sprawy spornych.
Utworem jest każdy, indywidualny przejaw działalności twórczej, który może być wyrażony w dowolnej formie czy postaci oraz mieć dowolną wartość. Wyróżnić można między innymi utwory muzyczne, graficzne, fotograficzne czy literackie, ale również utwory związane ze wzornictwem użytkowym i przemysłowym.
Własnością intelektualną jest również patent. Zgodnie z przepisami polskiego prawa patent to wyłączne prawo udzielone na konkretny wynalazek, które najczęściej funkcjonuje do 20 lat. To właściciel patentu może swobodnie dysponować wynalazkiem, w tym decydować o udzielaniu licencji osobom trzecim.
W zakresie własności intelektualnej mówić można również o znaku towarowym, który jest oznaczeniem umożliwiającym identyfikację towaru przez konsumenta. Co ciekawe, własności intelektualnej podlegają nie tylko słowne znaki towarowe, ale również te zawierające symbole czy grafiki. Istotne jest to, że twórca znaku towarowego musi zgłosić jego ochronę w Urzędzie Patentowym.
Ochrona własności intelektualnej
Ochrona własności intelektualnej pozwala uzyskać wyłączność korzystania z autorskiego produktu, utworu czy grafiki. Należy podkreślić, że taki monopol wiąże się z wymiernymi korzyściami ekonomicznymi, jak zysk finansowy. Ochrona umożliwia również swobodne dysponowanie taką wartością, w tym udostępnianie jej osobom trzecim odpłatnie bądź nieodpłatnie w zależności od warunków umowy licencyjnej.
Zarejestrowana własność intelektualna staje się wartościowym unikatem, co w przypadku przedsiębiorstw pozwala budować konkretny wizerunek, nierzadko całą strategię biznesową, a nawet osiągać przewagę konkurencyjną.
Przypadki naruszenia własności intelektualnej
Naruszenie własności intelektualnej to bezprawne wykorzystanie prawa wyłącznego do danego przedmiotu czy innego dobra. W praktyce mówić można między innymi o korzystaniu z utworu bez podania autora czy rozpowszechnianiu dobra i czerpaniu z tego tytułu korzyści finansowych. Naruszeniem własności intelektualnej jest również naśladownictwo oraz plagiat.
Co istotne, za naruszenie własności intelektualnej sprawcy może grozić kara grzywny, kara ograniczenia wolności, a nawet kara pozbawienia wolności do lat 3.